Review Kelima - Memoir A. Samad Ismail Di Singapura Oleh Iman Danial

Untuk cabaran 32 Buku 2017 Buku Jalanan Titi kali ini, saya memilih buku Memoir A. Samad Ismail Di Singapura sebagai bahan bacaan bertemakan autobiografi atau biografi. Sebelum ini saya tidak pernah mengenali siapakah gerangan A. Samad Ismail, apakah karya-karya terbaik beliau, apakah bentuk sumbangan beliau kepada khazanah persuratan bangsa. Untuk itu, saya sangat berterima kasih kepada pihak penganjur kerana memilih tema autobiografi/biografi kerana ia menyebabkan saya tergerak untuk memilih buku ini yang sudah sekian lama dibeli, tetapi dibiar menyepi di dalam rak.

Seusai membaca memoir ini, saya seperti diterjah sebuah perasaan yang tak menentu. Kagum, menyesal dan sedih. Kagum kerana beliau mempunyai pengalaman langsung dengan tokoh wartawan lagenda, Rahim Kajai. Pernah hidup sezaman dengan Pak Sako. Beliau juga merupakan pendidik Usman Awang dan Said Zahari dalam bidang kewartawanan sewaktu mereka di Utusan Melayu. Paling mencengangkan, beliau sudah memegang posisi tinggi selaku ketua pengarang Berita Malai sewaktu zaman pendudukan Jepun seawall usia 20 tahun! Rasa sedih menerpa kerana beliau sebenarnya menempuh pelbagai jenis dugaan dan penderitaan sepanjang menjadi orang surat khabar. Sejak daripada awal, bidang kewartawanan tidak pernah menjanjikan kesenangan dan kemewahan kepada A. Samad Ismail. Beliau pernah bekerja 3 bulan tanpa gaji, malah berbasikal ke Utusan Melayu! Tiga kali disumbat ke dalam penjara tanpa bicara dan dihakimi. Cacian dan hinaan pula sudah menjadi lumrah dalam kehidupan beliau. Namun, A. Samad Ismail terus mengetuk mesin taipnya dan merakam seluruh detik penting dan peristiwa bersejarah untuk tatapan anak bangsa. Saya juga menyesal kerana tidak mengenali beliau lebih awal, beliau juga banyak menulis karya kreatif selain berkecimpung dalam dunia wartawan. Sebelum ini, saya sering ternampak posting jualan karya kreatif A. Samad Ismail di Facebook dengan harga mampu milik. Tetapi saya tinggalkan, tanpa terdetik sedikit pun rasa untuk memilikinya. Kerana saya sangat naif, menganggap beliau bukan nama yang besar dalam dunia sastera kita. Ternyata kenaifan itu melahirkan rasa kesal tak terhingga.

Secara umumnya, memoir ini merakamkan pengalaman dan riwayat hidup beliau sejak kecil di Kampung Melayu, Singapura. Pak Samad adalah seorang yang kuat membaca. Beliau dikenali sebagai pelajar yang pintar sewaktu di bangku persekolahan. Kehebatan Pak Samad sebagai wartawan lagenda bermula dengan kemasukan beliau ke dalam Utusan Melayu. Di sana beliau belajar menaip dan trengkas. Mengenali Rahim Kajai dan Yusof Ishak. Utusan Melayu jugalah yang mengajar Pak Samad merokok, mencarut, bermain terup, mendampingi perempuan, menari, minum. Utusan Melayu meluaskan pengalaman beliau, dihantar ke rumah persundalan, ke mahkamah untuk membuat liputan dan sebagainya. Beliau berpengalaman mengendalikan jabatan pengarang bagi dua buah akhbar sewaktu zaman 40-60an dahulu, Utusan Melayu dan Berita Malai. Utusan Melayu mendekatkan Pak Samad kepada British. Berita Malai pula mengajar Pak Samad tentang Jepun.

Banyak kisah-kisah menarik yang ditumpahkan ke dalam memoir ini. Memandangkan ini adalah sebuah ulasan bebas, maka saya memilih untuk menulis tentang apa yang saya rasa sahaja sebaik membaca buku ini. Adapun segala perincian cerita yang terkandung dalam memoir ini, lebih baik kalianlah yang mengusahakan untuk memilikinya. Bukankah itu lebih memuaskan hati berbanding membaca spoiler dalam sebuah ulasan buku?